About
Turkish-History | Asya'dan Anadolu'ya
Onemli Sehirler
Dağıstan'ın en önemli şehirleri Mohaçkale, Derbent, Buynak, Kaspiy, Hasavyurt, İzberbaş, Kızlar ve Kızılyurt'tur. Bu sekiz şehrin yanı sıra ovalık bölgelerde kurulmuş olan 14 işçi sitesi bulunmaktadır. Yalnız Kubaçi işci sitesi dağlık bölgede kurulmuştur. Dağlık arazide yer alan Buynak dışındaki diğer şehirler de ovalarda ve deniz kıyılarında kurulmuştur.
Sosyo-ekonomik gelişmelere bağlı olarak şehirlerin nüfusu artmakta birlikte bugün Dağıstan'dan nüfusun yarıdan fazlası (%58) dağ ve ova köylerinde yaşamaktadır. Ancak ova köyleri ile dağ köyleri arasında çok farlılıklar bulunmaktadır. Ova köyleri çok büyük olup, üzüm bağları ile meyve bahçelerine ve düz sokaklara sahiptir. Dağlarda ise, düz arazinin az olmasından dolayı evler genelde dağ yamaçlarında ve üst üste inşa edilmiştir. Çoğunlukla yolu olmayan bu köylerde köy halkı, köyün başına kadar vasıta ile gelir, oradan evlerine dar yollardan geçerek ulaşırlar. Bağ ve bahçenin olmadığı bu köylerin merkezlerinde üç-beş ağaç ancak bulunabilmektedir. Toprağın çok kıymetli olduğu buralarda düz araziler genellikle geçim kaynağı olan ziraatta kullanılmakta ve ürün olarak en çok buğday, mısır, arpa ve patates yetiştirilmektedir. Ulaşımı çok çetin olan bu köyler, asırlar boyu Dağlılar'ı düşmandan koruma vazifesi görmüşlerdir.
Sosyo-ekonomik gelişmelere bağlı olarak şehirlerin nüfusu artmakta birlikte bugün Dağıstan'dan nüfusun yarıdan fazlası (%58) dağ ve ova köylerinde yaşamaktadır. Ancak ova köyleri ile dağ köyleri arasında çok farlılıklar bulunmaktadır. Ova köyleri çok büyük olup, üzüm bağları ile meyve bahçelerine ve düz sokaklara sahiptir. Dağlarda ise, düz arazinin az olmasından dolayı evler genelde dağ yamaçlarında ve üst üste inşa edilmiştir. Çoğunlukla yolu olmayan bu köylerde köy halkı, köyün başına kadar vasıta ile gelir, oradan evlerine dar yollardan geçerek ulaşırlar. Bağ ve bahçenin olmadığı bu köylerin merkezlerinde üç-beş ağaç ancak bulunabilmektedir. Toprağın çok kıymetli olduğu buralarda düz araziler genellikle geçim kaynağı olan ziraatta kullanılmakta ve ürün olarak en çok buğday, mısır, arpa ve patates yetiştirilmektedir. Ulaşımı çok çetin olan bu köyler, asırlar boyu Dağlılar'ı düşmandan koruma vazifesi görmüşlerdir.
Mohaçkale. Dağıstan'ın başşehridir. Hazar Denizi'nin batı kıyısında, Kafkas Dağları'nın denize yakınlaştığı yerde kurulan ve 1920'lerde 40 bin nüfusu olan Mohaçkale, bugün 350 bin nüfusuyla Dağıstan'ın en büyük ve en önemli sanayi ve kültür şehridir. Mohaçkale'nin temelinin Deli Petro tarafında kurulduğu rivayet edilmektedir. 1722 yılındaki İran seferi sırasında Deli Petro'nun karargahını kurduğu yerde kurulan şehre 1857 yılında Port-Petrovsk(Petro Limanı) adı verilmiştir. 1912 yılında Port-Petrovsk'un 24 bin nüfusa sahip olduğu ve bu sırada şehirde bir küçük banyo, onluk su çeşmeleri, iki okul ve 12 kişilik bir hastanenin bulunduğu belirtilmektedir. Sovyet egemenliğinden sonra Dağıstan'ın başkenti olan şehre, Sovyet egemenliği için savaşan Mahaç Dahadayev hatırasına Mahaçkala(Mohaçkale) adı verilmiştir. Sovyet egemenliği döneminde önemli bir sanayi ve kültür merkezi haline gelen şehirde bu dönemde sanayi işletmelerinin sayısında artış görülmüştür. Bunlardan en büyükleri M.Gadjiyev adında makine yapım fabrikası, Dagelektromat fabrikası, radyo elemanları, cam ve elektrikli eşyalar üreten fabrikalardır. Kuzey Kafkasya'nın ikinci büyük inşaat kombinası ile ülkenin en büyük ve en eski hafif sanayii olan trikotaj, dikiş ve ayakkabı fabrikaları da buradadır. Şehirde gıda sanayii de gelişmiştir. Bunlardan bazıları balık konserve ve et kombinaları, şarap, bira, yağ ve şekerleme fabrikalarıdır.
Mohaçkale Dağıstan'ın kültür merkezidir. Şehirde Rus, Avar, Kumuk ve Laklar'a ait tiyatrolar, kukla tiyatrosu, filârmoni, Dağıstan Devlet Şarkılar ve Halk Oyunları Toplulukları, Dağıstan Devlet Lezginka Halk Oyunları Topluluğu, sinemalar, müzeler ve kütüphane bulunmaktadır. Mohaçkale'de bir çok dilde gazete ve dergiler yayınlanmaktadır. Kuzey Kafkasya'nın en büyük bilim merkezi de Mohaçkale'dedir. Şehirde Rusya Federasyonu İlimler Akademisi'nin Dağıstan Şubesi, Lenin Üniversitesi, pedogoji, tıp, tarım ve teknoloji enstitüleri ve laboratuarlar bulunmaktadır. Mohaçkale'de Türk İşadamları tarafından açılmış bulunan ve İngilizce yapan bir Özel Türk Lisesi de Dağıstan'ın eğitim sistemi içinde yerini almış bulunmaktadır. Demiryolları kavşağında bulunan Mohaçkale, aynı zamanda da Hazar'ın kuzey-batı kıyısında önemli bir liman şehridir. Şehir bir taraftan Kaspiy şehrine, diğer taraftan da Tarki Dağı yamaçlarına doğru büyümektedir.
Derbent. Araplar'ın Bâbu'l-Ebvab (Kapılar Kapısı) ve elBâb (Kapı), Türkler'in Demirkapu adını verdikleri ve Farsça'da kapalı kapı, geçit, sınır karakolu anlamına gelen Derbent, Dağıstan'ın ikinci büyük şehridir. Derbent çok eski bir şehir olup, Hazar Denizi'nin batı sahilinde ve Kafkas dağlarının denize en çok yaklaştığı yerde kurulmuştur. Şehre ismini veren boğaz, deniz ile dağ arasında iki kilometre uzunluğunda, iki sıralı ve bugün hâlâ kalıntıları bulunan büyük duvarla çevrilmiştir. Dağlar tarafında muhkem bir kale ile son bulan bu surların yapılışı Hazar Türkleri zamanında Sâsâni hükümdarı Nüşirvan (531-579) tarafından yapılmıştır.
Osmanlılarla Safeviler arasında sık sık el değiştiren ve İranlılar'ın Ruslarla anlaşmasıyla en son Ruslar'da kalan Derbent, Avrupa'dan Asya'ya giden önemli ticaret yolu üzerinde bulunması sebebiyle, tarih boyunca ticari ve askeri bakımdan stratejik bir önem taşımıştır. Şehirde dağlar ile deniz arasındaki 2 kilometrekarelik geçidi kapatan surlar, Sâsâniler ve sonraları Müslümanlar devrinde ön Asya'yı Doğu Avrupa göçebe kavimlerinin istilâsından korumuştur. Şehir, Müslüman dünyasının bir hudut kalesi olduğu gibi, bir liman olarak ticari bakımdan da önemliydi ve buraya bütün Hazar ülkelerinden mallar getiriliyordu. Başlıca ihraç malları dokuma bezleri ve kök boya idi. Rus idaresi altında Derbent'te XIX. Yüzyılın ortalarına doğru kök boyası üretim ve ticaretinde önemli bir gelişme sağlandıysa da asrın sonlarında sosyal ve iktisadi hayatta gerileme başladı. Derbent geçidinden geçen eski yolun yerini 1898'de inşaası tamamlanan ve orta Kafkasya'yı Avrupa Rusyası'na bağlayan demiryoluna terketmesiyle şehir ve bölge iktisadi hayatında yeni bir canlanma görüldü.
Bugün 13 ziyaretçi (62 klik) kişi burdaydı!
Lorem Ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been the industry\\\\\\\\\\\\\\\'s standard dummy text ever since the 1500s, when an unknown printer took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has survived not only five centuries, but also the leap into electronic typesetting, remaining essentially unchanged. It was popularised in the 1960s with the release of Letraset sheets containing Lorem Ipsum passages, and more recently with desktop publishing software like Aldus PageMaker including versions of Lorem Ipsum.