About
Turkish-History | Asya'dan Anadolu'ya
Dagistanda Tarih
XVI ve XVII. Yüzyıllar Dağıstan'ın Kırım Hanlığı vasıtasıyla Osmanlı Devleti'ne tâbi olduğu dönemdir. 3 Kasım 1578'de Kırım Hanı II. Mehmed Giray'a yazılan Nâme-i Hümâyün, ülkenin Osmanlı'ya bağlı olduğunu gösteren önemli bir belgedir. Bu nâmede III. Murad, Kumuk Hâkimi Şamhal ile Dağıstan hâkimleri olan Tabasaran, Avar, Çeçen, Kabartay ve Karabudak Beyleri'nden Kırım hanı ile birlikte Şirvan Seferi'ne katılmalarını ve gereğinini yapılmasını istemiştir. Dağıstanlılar bu emre itaat ederek Kuzey Kafkasya'daki diğer kavimlerden olan Çerkesler ve Nogaylar ile birlikte kendi atlıları ile Kırım Ordusu yanında ve Osmanlı Serdarı emrinde Şirvan savaşlarına ve Karabağ akınlarına katılmışlardır.
Dağıstan'ın en büyük hükümdarı Kumuk ve Kaytak Hâkimi Emir Şamhal başta olmak üzere, Tabasaran ve Avar Beyleri 1475'ten itibaren Osmanlı hizmetine girerek, kendilerine sancaklar ve arpalıklar verilmek suretiyle taltif edilmişlerdir. Bu beylerin Osmanlı ordusuna çok büyük hizmetleri geçtiğinden, 1611 ve 1618 Barış Andlaşmaları'nda Sünni Dağıstan'ın Osmanlılar'a bağlılığı ısrarla Şah Abbas'a kabul ettirilmiştir.
Osmanlı hakimiyeti altında bulunması, bu dönemdeki Dağıstan'ın sosyo-ekonomik yapısı hakkında Osmanlı arşiv belgelerinden yararlanma imkanı sağlamaktadır. Nitekim 1587 yılında Demirkapı'da (Derbent) bulunan Şirvan Serdarı Vezir Ca'fer Paşa'ya gönderilen fermanda; bu dönemde güven ortamının sağlandığı, daha evvel yurtlarını terk etmiş olan iki-üç bin hanenin (yaklaşık 10-15 bin kişi) topraklarına geri dönerek vatanlarını imar ettikleri ve sınırların düşman tecavüzlerinden korunduğu belirtilmektedir. Fermanda, bu gelişmeler sonucu büyük miktarda üretim artışı sağlandığı ve bu artış sebebiyle bir önceki yıl (1586 yılı) merkeze (İstanbul ) 8 milyon 700 bin akçe gönderilmiş olmasına karşılık, 1587 yılında 20 milyon akçe beklendiği de dile getirilmektedir.
Bu dönemdeki çok önemli siyasi gelişmelerden birisi de IV.İvan (Korkunç İvan) zamanında Ruslar'ın Ekim 1552'de Kazan Hanlığı' na son vermesidir. Böylece Rusya tarihinde yeni bir dönem açılmıştır. Kazan'ın düşmesiyle Ruslar'a kısa bir zamanda Hazar Denizi kıyılarına ve Kafkaslar'a dayanmanın yanı sıra, Sibirya ve Türkistan istikametine yayılma imkânı da doğuyordu. 1556'da Altın Orda'nın son kalıntısı olan Astrahan Hanlığı'nın düşmesiyle de Ruslar Osmanlılar'la temasa geçmişlerdi. Kazan ve Astrahan'ın ele geçirilmesiyle dünya ticaretinin işlek yollarından biri olan İdil -Volga nehri ile Kuzey Kafkasya ve Hazar yolları Ruslar'ın denetimine girmiştir. Bu sebeple, yalnız İngilizler gibi Batılı ülkeler değil, Ruslar'ın doğuya sarkmasından henüz endişe etmeyen Türkistan hanları da Moskova ile ticari işbirliği yapma yolunu tutmuşlardır. Rus yayılması başta Hristiyanlar olmak üzere bazı Kafkas kavimlerinin de yüzlerini Moskova'ya çevirmelerine sebep olmuştur.
XVIII. yüzyıl Kafkaslar'ın Ruslar tarafından fiilen işgal edilmeye başlandığı bir dönem olmuştur. Bu amaçla Ruslar, uzun vadeli bir plan uygulayarak, Kazaklar'ı Kuzey Kafkasya'ya yerleştirmeye başlamışlar ve bir Kazak Hattı oluşturmuşlardır. Bu dönemde Ruslar, Kafkasya'yı işgalin âdeta provasını da yapmışlardır.
Bugün 14 ziyaretçi (69 klik) kişi burdaydı!
Lorem Ipsum is simply dummy text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been the industry\\\\\\\\\\\\\\\'s standard dummy text ever since the 1500s, when an unknown printer took a galley of type and scrambled it to make a type specimen book. It has survived not only five centuries, but also the leap into electronic typesetting, remaining essentially unchanged. It was popularised in the 1960s with the release of Letraset sheets containing Lorem Ipsum passages, and more recently with desktop publishing software like Aldus PageMaker including versions of Lorem Ipsum.